governance

Hoe zit dat met data brokers, direct marketing en KBO. Is dat legaal? En is dat nu GDPR of niet? Hoe aanpakken?

Je kan dit document als PDF downloaden als je het offline wil lezen.

Overzichtstabel

  1. In het kort
  2. Publieke verplichting van de overheid om bedrijfsgegevens te publiceren
  3. Direct marketing
  4. Direct marketing met KBO data
  5. Nog andere spelregels van toepassing?
    • GDPR
  6. Wat is het GDPR probleem?
  7. Wat moet je dan WEL doen als data broker of direct marketing?
  8. Hoe kan je zelf misbruik tegengaan?
  9. Referentiemateriaal

1. In het kort

Sinds een aantal jaren (2003) heeft de overheid, met name de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, het bedrijvenregister gemoderniseerd en via KBO (Kruispuntbank Ondernemingen) op internet ter beschikking gesteld. Het is een publieke en wettelijke verplichting van de overheid om dat te doen.

Maar dat register bevat natuurlijk heel wat interssante data van bedrijven en hun verantwoordelijke personen.
Niet alleen om contractuele partijen te valideren… maar ook gebruiken heel wat commerciële bedrijven de collectie om die data door te verkopen in de vorm van adressenlijsten.

Er zijn een aantal spelregels die het gebruik van die data aan banden leggen en die je moet kennen, met name de Belgische wet op KBO, de gebruikerslicenties van KBO en … GDPR die belangrijke verplichtingen oplegt voor het hergebruik van publieke data.

Maar daar vegen heel veel data brokers en direct marketing bedrijven dus gewoon hun voeten aan.

Disclaimer: niet alle databrokers schenden de wet en gebruiken wel de juiste data, door persoonlijke gegevens te verwijderen uit hun data collectie. Maar dit is eerder uitzondering dan regel.

Dit artikel

  • geeft je wat meer achtergrond bij de spelregels,
  • legt uit wat er fout loopt en waar je moet op letten en
  • geeft je ook wat tips hoe je jezelf kan beschermen tegen deze praktijk.

Samenvatting

  • Direct marketing is elke communicatie, in welke vorm dan ook, gericht op de promotie of verkoop (m.u.v overheid)
  • De wet verbiedt om direct marketing te doen met alle KBO data
  • In geval van GDPR data zijn er nog bijkomende richtlijnen te volgen
  • Neem maatregelen tegen misbruik (verwijder overbodige data of gebruik specifiek mail adres)

2. Publieke verplichting van de overheid om bedrijfsgegevens te publiceren

De contactgegevens van de entiteiten die geregistreerd zijn bij de Kruispuntbank van Ondernemingen worden beschikbaar gesteld zowel via onze “public search” website als via webdiensten / hergebruikbestanden.

Dus de KBO Webdiensten omvatten ondermeer

Het ter beschikking stellen via de “public search” is in overeenstemming met artikel III.31 van het Wetboek van economisch recht en overeenkomstig artikel 1 van het koninklijk besluit van 28 maart 2014 tot uitvoering van artikel III.31 van het Wetboek van economisch recht inzonderheid de bepaling van de gegevens van de Kruispuntbank van Ondernemingen die via internet toegankelijk zijn evenals de voorwaarden voor het raadplegen ervan.

Dit laatste bepaalt dus het volgende: « Artikel 1, §1. De volgende gegevens van de Kruispuntbank van Ondernemingen zijn via het internet toegankelijk: 

  • 1° het ondernemingsnummer en het (de) vestigingseenheidsnummer(s);
  • 2° de benamingen van de onderneming en/of van haar vestigingseenheden;
  • 3° de adressen van de onderneming en/of van haar vestigingseenheden;
  • (…)
  • 10° de verwijzing naar de website van [1 de geregistreerde entiteit]1, haar telefoon- en faxnummer alsook haar e-mailadres.

Deze laatste (het mail adres) is natuurlijk cruciaal en zeer interessant voor direct marketing (of als je het spam wil noemen, ook goed).

Met betrekking tot het verstrekken van contactgegevens in het kader van webdiensten/ hergebruik-bestanden, stelt de Kruispuntbank van Ondernemingen, via het volledige bestand voor hergebruik van gegevens, een aantal gegevens ter beschikking. Tussen deze gegevens, zitten ook persoonsgegevens. Het gaat om het geheel van de informatie betreffende de entiteiten natuurlijk persoon alsook de namen en voornamen van de personen die, binnen rechtspersonen, functies uitoefenen of de ondernemersvaardigheden bewijzen.

Belangrijk om te weten is ook dat je als verantwoordelijke van een bedrijf ook “declaratieve”, bijkomende contact gegevens kan toevoegen (dus je mail adres).

Zelfs als je vrijwillig contact data in KBO ingeeft, blijven dat KBO bedrijfsgegevens, maar het kan dus ook persoonlijke data zijn (zoals je mail adres) zijn die onder GDPR valt.

Later in dit artikel lees je meer daarover.

Het verstrekken van contactgegevens in het kader van webdiensten / hergebruikbestanden gebeurt in overeenstemming met artikel III.33 van het Wetboek van economisch recht en het koninklijk besluit van 18 juli 2008 over het hergebruik van openbare gegevens van de Kruispuntbank van Ondernemingen.

3. Direct marketing?

Voor we verder gaan wil ik toch even de interpretatie van “direct marketing” toelichten, want dat vind ik niet zelf uit. En ik wil ook vermijden dat er door de data brokers of de commerciële bedrijven zelf een twist aan gegeven wordt.

Bron: https://gegevensbeschermingsautoriteit.be/burger/thema-s/marketing/wat-is-direct-marketing

“De GBA stelt voor het begrip direct marketing als volgt te interpreteren:

elke communicatie, in welke vorm dan ook, gevraagd of ongevraagd, afkomstig van een organisatie of persoon en gericht op de promotie of verkoop van diensten, producten (al dan niet tegen betaling), alsmede merken of ideeën, geadresseerd door een organisatie of persoon die handelt in een commerciële of niet-commerciële context, die rechtstreeks gericht is aan een of meer natuurlijke personen in een privé- of professionele context en die de verwerking van persoonsgegevens met zich meebrengt.

Direct marketing omvat alle vormen van communicatie, ongeacht of deze gericht zijn op de promotie van goederen of diensten, de promotie van ideeën, voorgesteld of ondersteund door een persoon of organisatie, maar ook de promotie van die persoon of organisatie zelf, met inbegrip van zijn/haar merkimago of de merken die zijn/haar eigendom zijn of door hem/haar worden gebruikt, met uitzondering van de promotie die wordt uitgevoerd op initiatief van overheidsinstanties die strikt handelen in het kader van hun wettelijke verplichtingen of openbare dienstverleningstaken voor diensten waarvoor zij alleen verantwoordelijk zijn.

De berichten kunnen bijgevolg zowel uit de commerciële als de niet-commerciële sector komen, zoals de politieke sector of non-profitorganisaties.”

https://gegevensbeschermingsautoriteit.be/burger/thema-s/marketing/wat-is-direct-marketing

4. Direct marketing met KBO data

De bekendmaking van de contactgegevens is dus volledig in overeenstemming met de taken die de wetgever aan de KBO/FOD Economie heeft toevertrouwd. Voor de FOD Economie is de verwerking is dus rechtmatig in de zin van artikel 6 c) van de GDRR, aangezien die noodzakelijk is voor de naleving van een wettelijke verplichting waaraan de FOD Economie is onderworpen.

Voor het overige moet je weten dat het gebruik voor directmarketingdoeleinden van door de KBO ter beschikking gestelde persoonsgegevens verboden is.

Dit verbod komt zowel in artikel 2, §1 van bovenvermeld Koninklijk Besluit van 18 juli 2008 als in alle KBO hergebruikcontracten van de FOD Economie terug.

  Art. 2.§ 1. De openbare gegevens van de Kruispuntbank van Ondernemingen kunnen overeenkomstig de nadere regels en de voorwaarden van dit besluit, door de beheersdienst doorgegeven worden aan derden met het oog op [1 …]1 hergebruik.
  Derden mogen evenwel geen persoonsgegevens voor direct marketingdoeleinden gebruiken en/of herverspreiden.

artikel 2, §1 van bovenvermeld Koninklijk Besluit van 18 juli 2008

Voor de hergebruik contracten, kan je de voorwaarden terugvinden in de privacy policy en de specifieke gebruiksovereenkomsten, zoals:

Die zeggen allemaal hetzelfde, conform de Belgische wet uiteraard:

“2.2 De licentienemer mag de persoonsgegevens niet gebruiken voor direct-marketing
doeleinden, in overeenstemming met artikel 2 van het koninklijk besluit van 18 juli 2008
betreffende het hergebruik van publieke gegevens van de Kruispuntbank van
Ondernemingen.”

Van: webservice-Public-Search-gebruiksvoorwaarden.pdf

5. Nog andere spelregels van toepassing?

De gegevens van de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) zijn dus publiek, maar er is in de wet dus een uitdrukkelijk verbod om de gegevens te gebruiken voor direct marketing doeleinden.

Maar dat zijn niet alle regels die hier van toepassing zijn. Want ook GDPR is hier van toepassing, tenminste op de persoonsgegevens die in de bedrijfsdata zitten.

5.1. GDPR

Want GDPR definieert persoonsgegevens als data die een persoon (kunnen) identificeren, dus dat betekent ook dat een persoonlijk professioneel mail adres GDPR data is. Let op, niet alle data in KBO is GDPR data, want algemene bedrijfsdata valt buiten GDPR.

Waarom is de GDPR belangrijk hier?

Buiten het verbod op direct marketing, zeggen KBO en de Belgische wet NIKS over transparantie naar de betrokken bedrijven als je data kopieert uit KBO.

Dat is natuurlijk heel andere koek in GDPR, met name

  • Art.5 (Beginselen inzake verwerking van persoonsgegevens)
    • ze moeten “worden verwerkt op een wijze die ten aanzien van de betrokkene rechtmatig, behoorlijk en transparant is („rechtmatigheid, behoorlijkheid en transparantie”)”
  • Art 6 (Rechtmatigheid van de verwerking)
    • Dit is van belang als publieke data plots gebruikt wordt voor een ander doel, bijvoorbeeld commerciële adreslijsten
    • Verhouding tussen gerechtvaardigd belang en toestemming, “wanneer de belangen of de grondrechten en de fundamentele vrijheden van de betrokkene die tot bescherming van persoonsgegevens nopen, zwaarder wegen dan die belangen, met name wanneer de betrokkene een kind is.”
  • Art. 12: Transparantie voor toepassing van Art. 13 en 14.
  • Art. 13: “Te verstrekken informatie wanneer persoonsgegevens bij de betrokkene worden verzameld”
  • Art. 14: “Te verstrekken informatie wanneer de persoonsgegevens niet van de betrokkene zijn verkregen”

6. Wat is het GDPR probleem?

6.1 Overheid

Ook op vlak van GDPR heeft de overheid de verplichting om deze data te publiceren, in functie van hun publieke verantwoordelijkheid.

Dit valt onder GDPR artikel 6) 1.c (wettelijke verplichting) en nog belangrijker Art.6.1.e. “taak van algemeen belang of van een taak in het kader van de uitoefening van het openbaar gezag dat aan de verwerkingsverantwoordelijke is opgedragen”

En bij het opstarten van je bedrijf, bij registratie in KBO dus, krijg je de uitleg en de privacy policy van KBO vult de andere transparantieverplichtingen aan. Je hebt niet veel keuze, het is een publieke verplichting.

6.2 Data broker / direct marketing

Maar dat verandert dus helemaal als een data broker of een direct marketing je data van KBO steelt.

Wat moeten zij dan doen, als je het volgens de regels van GDPR speelt?

Algemene taak als verwerkingsverantwoordelijke

Eerst en vooral bij het copieren van KBO data, zeker voor het gebruik voor commerciele doeleinden, met name werven van klanten, gaat het dus bijna altijd om “direct marketing”.
Het kopieren en gebruiken van KBO data is illegaal door de Belgische wet, jammer maar helaas, dat heeft niks met GDPR te maken.

Je zou dus “gerechtvaardigd belang” kunnen inroepen, maar zelfs dan zijn er belangrijke voorwaarden aan verbonden. Dat leg ik straks uit onder de verplichting van art. 14.

Transparantie

GDPR Art. 12. 1

“De verwerkingsverantwoordelijke neemt passende maatregelen opdat de betrokkene de in de artikelen 13 en 14 bedoelde informatie en de in de artikelen 15 tot en met 22 en artikel 34 bedoelde communicatie in verband met de verwerking in een beknopte, transparante, begrijpelijke en gemakkelijk toegankelijke vorm en in duidelijke en eenvoudige taal ontvangt,“

Bepaling van DAR/SAR (subject data access request), Art. 12. 3

“De verwerkingsverantwoordelijke verstrekt de betrokkene onverwijld en in ieder geval binnen een maand na ontvangst van het verzoek krachtens de artikelen 15 tot en met 22 informatie over het gevolg dat aan het verzoek is gegeven.”

Eerste direct contact betrokken persoon (Art. 13)

Art.13 is van toepassing als je de gegevens direct van de betrokken persoon krijgt.

Indirect contact (Art. 14)

Volgens Art. 14 moet je de betrokken persoon verwittigen bij het verzamelen van de gegevens als ze niet rechtstreeks van de betrokken persoon komen en de nodige details bezorgen, inclusief

  • wanneer de gegevens verkregen zijn
  • doeleinde verwerking;
  • de ontvangers (dus de marketing bedrijven, in dit geval)
  • hoelang de gevens opgeslagen worden;
  • gerechtvaardigde belangen;
  • de bron. (“Art. 14 §2.f de bron waar de persoonsgegevens vandaan komen, en in voorkomend geval, of zij afkomstig zijn van openbare bronnen;”)
  • en nog andere info…

En nog veel belangrijker volgens Art. 14 §3, moet de betrokken persoon moet daarvan verwittigd worden, ik citeer : “

  • a) binnen een redelijke termijn, maar uiterlijk binnen één maand na de verkrijging van de persoonsgegevens, afhankelijk van de concrete omstandigheden waarin de persoonsgegevens worden verwerkt;
  1. b) indien de persoonsgegevens zullen worden gebruikt voor communicatie met de betrokkene, uiterlijk op het moment van het eerste contact met de betrokkene; of
  2. c) indien verstrekking van de gegevens aan een andere ontvanger wordt overwogen, uiterlijk op het tijdstip waarop de persoonsgegevens voor het eerst worden verstrekt.

En net daar gaan HEEL VEEL data brokers en direct-marketing bedrijven NOG EENS in de fout, geen transparantie, geen bronvermelding, geen details van collectie, … Een simpele vermelding in de “privacy policy” is niet voldoende…

7. Wat moet je dan WEL doen als data broker of direct marketing?

Enkele tips

  • Zorg dat je een heel duidelijke en expliciete privacy en data protection policy hebt, die publiek beschikbaar is en goed leesbaar.
  • Gebruik GEEN KBO data.
    • Dat is illegaal. Heeft niks met GDPR te maken, geen direct marketing met KBO data volgens de wet.
  • Contacteer het prospectbedrijf via de algemene contact gegevens, via hun website, … via andere kanalen.
  • Bij gebruik van algemene bedrijfsgegevens (algemeen telefoon nummer, info@bedrijf.url…) dan is GDPR niet van toepassing.
  • Als je gegevens van persoon, de bedrijfsverantwoordelijke zélf ontvangt
    • Pas Art.12 -, 13 en 14 toe
    • Wees transparant, vertel waar de gegevens vandaan komen
    • Vraag bij eerste contact om toestemming, of regel een andere wettelijke grond die stand houdt.
    • Bij weigering of intrekken toestemming, verwijder data onmiddellijk, tenzij andere redenen van toepassing zijn.
  • Als je contact gegevens verzamelt uit andere bronnen dan de persoon zelf,
    • VERWIJDER ALLE PERSOONLIJKE DATA, dan is het géén GDPR data.
    • Pas Art.12, 13 en 14 toe
    • Wees transparant, vertel waar de gegevens vandaan komen
    • Vraag bij eerste contact om toestemming
    • Bij weigering, verwijder de data onmiddellijk
  • Onderhoud je data op regelmatige tijdstippen, vb check met de contactpersoon minstens 1x per jaar dat de data nog up to date is, bij weigering of gebrek aan antwoord: wis de data
  • Beperk de data opslag tot redelijke bruikbare termijn, dat is een paar jaar. GEEN 15 jaar, zoals sommige data brokers doen. Email adressen zijn na een paar jaar niet meer vers. Er verandert vrij veel in de contact gegevens.

7. Hoe kan je zelf misbruik tegen gaan?

Dit heb ik in het kort uitgelegd in dit LinkedIn artikel: Data Protection Life Hack: stop de direct-marketing spam met je KBO data.

7.1 Proactief/preventief

Verwijder je declaratieve gegevens uit KBO

Voor de details zie: Data Protection Life Hack: stop de direct-marketing spam met je KBO data.

Declaratieve gegevens zijn optioneel, en niet strikt noodzakelijk voor de werking van KBO.
Maar het kan om bepaalde redenen toch wel handig zijn…

Zorg dat je KBO-gegevens als persoonsgegevens onder GDPR vallen

Gebruik geen algemeen mail adres. Maak het persoonlijk, dan kan je de rechten onder GDPR afdwingen.

Let op: Bij gebruik van algemene bedrijfsgegevens (algemeen telefoon nummer, info@bedrijf.url…) dan is GDPR niet van toepassing.

Natuurlijk als je graag marketing ontvangt of het nodig hebt, dan is deze discussie niet zo belangrijk.

TIP: gebruik een alias zoals uitgelegd in het LinkedIN article, zodat je je mailbox netjes kan houden.

7.2 Reactief

Als je ondanks de voorzorgen TOCH spam krijgt, die je niet wil ontvangen, kan je actie ondernemen.
Hou er rekening mee dat dit vaak tijd neemt en soms een lastige administratieve route is.

Mogelijke acties

Dus, dan zijn er een aantal mogelijke opties (- eenvoudig, +/- vergt wat werk, ++ moeilijk)

  • (-) Dien een subject data acces request (DAR/SAR) in bij het direct marketing bedrijf dat je contacteert, zodat je weet
    • waar de data vandaan komt,
    • welke data ze hebben,
    • enz…
    • TIP: zorg dat je voldoende details opvraagt, zie GDPR art. 13 en 14.
  • (-) Dien een DAR/SAR in bij de data broker die contact data levert
  • (+/-) Stel het direct marketing bedrijf officieel in gebreke, dit is een eerste officiële klacht, los van de GDPR rechten, die vaststelt dat er een inbreuk is gepleegd. Het is wettelijk geldig om dit via mail te doen.
  • (+/-)Stel de data broker officieel in gebreke, dit is een officiële klacht, los van de GDPR rechten, die vaststelt dat er een inbreuk is gepleegd. Het is wettelijk geldig om dit via mail te doen.
  • (+/-) Leg een klacht neer bij de GBA, wanneer
    • blijkt dat ze illegaal data verzameld wordt
    • je GDPR rechten niet gerespecteerd worden

GDPR SAR/DAR + ingebreke stelling

Klacht bij KBO & FOD Eco

Hoewel de FOD Economie weinig kan doen aan het misbruik van data, hebben een aantal data brokers een licentie bij KBO. Dus het loont om misbruiken te rapporteren, zo dat ze actie kunnen nemen, waar mogelijk.

Klacht GBA

Op de website van de gegevensbeschermingsautoriteit vind deze link om een klacht in te dienen.

https://gegevensbeschermingsautoriteit.be/burger/acties/klacht-indienen

Wees voorbereid, neem voldoende tijd om dit goed aan te pakken,

  • want ze vragen dat je eerst probeert om de klacht op te lossen met de tegenpartij.
  • En ze vragen bewijs te leveren, en om je klacht goed te onderbouwen.

En besef dat een procedure met de GBA tijd neemt. Dus verwacht niet meteen resultaat op korte termijn.

Daarentegen is het wel belangrijk om klacht neer te leggen, want dat geeft ook duidelijk aan bij de GBA hoe ernstig dit probleem is, als er meerdere slachtoffers dit rapporten. Zowel binnen de sector van direct marketing, of specifiek voor een bepaald bedrijf dat de regels niet respecteert.

8. Referentie materiaal

Direct marketing en de aanbevelingen van GBA

Direct marketing en privacy: zo moet het volgens de GBA I DGDM (degroote-deman.be)

Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA)

https://gegevensbeschermingsautoriteit.be/burger/thema-s/marketing/wat-is-direct-marketing

Extended mapping of CIS Controls to ISO27001 security controls

Introduction

The CIS (Center for Information Security) Controls list is a very well known list of security measures to protect your environment against cyberattacks.
The Center for Information Security provides a handy XLS sheet for download to assist in your exercise.

Here is the link: https://www.cisecurity.org/controls/cis-controls-list/

Many companies use this controls list already, but also require to map their CIS security controls to ISO27001, for various reasons.

Implementing security controls with regards to the NIS directive, is one of them, eg when you’re implementing OT…

ISO27001 controls mapping

For that purpose the CIS provided a XLS mapping between the CIS controls and ISO27001.

You can download the sheet from the CIS website: https://learn.cisecurity.org/controls-sub-controls-mapping-to-ISO-v1.1.a

Security note for the security freaks, apparently the document is hosted on the pardot(dot)com Salesforce website, which might be blocked by Adlist domain blockers as it’s used for marketing campaigns, you might need to unblock it, or use Tor browser…)

Alternatively, it’s available from the CIS Workbench community at: https://workbench.cisecurity.org/files/2329 (registration might be needed to access the download)

FYI, the previous version (2019, v1) of the mapping had quite some gaps. Therefor I’ve submitted a suggestion for an updated CIS-ISO27001 mapping.
And after review, a new version (1.1) with updates has been published on the CIS workbench.

Direct download for version 1.1 available at: https://workbench.cisecurity.org/files/2329/download/3615

Still some gaps

You’ll notice that the update (1.1) version has still some gaps. And I’ll leave to the discretion of the CIS review work group to argument these gaps.


But I’m convinced you can map the CIS controls for 100% to ISO27001, in one way or another, meaning use ALL ISO27001 controls in certain extent (sometimes a subset, equally or a superset of it, combining controls.)

But the license for use of the CIS controls mapping does not allow redistribution of modified materials…

Disclaimer (the small print)

Here’s the License from the mapping file:

Their work (quote) “is licensed under a Creative Commons Attribution-Non Commercial-No Derivatives 4.0 International Public License (the link can be found at https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/legalcode

To further clarify the Creative Commons license related to the CIS ControlsTM content, you are authorized to copy and redistribute the content as a framework for use by you, within your organization and outside of your organization for non-commercial purposes only, provided that (i) appropriate credit is given to CIS, and (ii) a link to the license is provided. Additionally, if you remix, transform or build upon the CIS Controls, you may not distribute the modified materials. Users of the CIS Controls framework are also required to refer to (http://www.cisecurity.org/controls/) when referring to the CIS Controls in order to ensure that users are employing the most up-to-date guidance. Commercial use of the CIS Controls is subject to the prior approval of CIS® (Center for Internet Security, Inc.).”

So I CANNOT distribute the XLS as modified material (Why not?).

Extending the mapping

If you still want to build an extended version of the mapping on your own, you download the 1.1 version and add these items to the list:

CIS sectionCoverageISO27001 Control
2.2=A.12.5.1
2.5=A.8.1.1
2.8small subsetA.12.5.1
2.10small supersetA.9.4.1/A.8.2
3.1small subsetA.12.6.1
3.2small subsetA.12.6.1
3.4small subsetA.12.6.1
3.5small subsetA.12.6.1
3.6small subsetA.12.6.1
4.1small supersetA.8.1.1/A.9.2.3 
6.5small subsetA.12.4.1 
6.6small subsetA.12.4.1 
6.8small subsetA.12.4.1 
7.3small subsetA.12.2.1
7.5small supersetA.8./A.13.1.1
7.6small subsetA.13.1.1
8.3small subsetA12.2.1
9.5small subsetA.13.1.1
10.2small subsetA.12.3.1
10.5=A.12.3.1
11.1small subsetA.13.1.1
11.2small subsetA.13.1.1
11.6small subsetA.13.1.1
12.1small subsetA.13.1.1
12.5small subsetA.13.1.1
12.10small subsetA.13.1.1
13.2small subsetA.11.2.5
14.7small subsetA.8.2.3
16.2small subsetA.9.3.1
16.3small subsetA.9.3.1
16.9small subsetA.9.2.1
16.10small subsetA.9.2.1
16.12= A.12.4.1
16.13= A.12.4.1
17.1=Clause 7.2
18.3=A.12.5.1
18.4= A.12.5.1
18.7= A.14.2.9
18.10small subsetA.14.2.5 
18.11small subsetA.14.2.5 
19.3small subsetA16.1.1
19.6small subsetA16.1.2
19.7small subsetA16.1.1
19.8small subsetA16.1.4
20.1small subsetA18.2.3
20.2small subsetA18.2.3
20.3small subsetA18.2.3
20.4small subsetA18.2.3
20.5small subsetA18.2.3
20.6small subsetA18.2.3
20.7small subsetA18.2.3
20.8small subsetA18.2.3

Planning for ISO Certification using CIS Controls?

When you look at it from a different angle and you would like to build a plan to certify your ISO27001 implementation, we need to turn around the mapping, and look for the gaps in the ISO27001 security controls AND CLAUSES, when doing the CIS control mapping.


And then you’ll notice the explicit difference in approach between CIS controls and ISO27001 controls.
CIS controls are focusing on technical implementation to harden your cybersecurity, while ISO27001 is a management system that needs these controls, but requires a management layer to support these technical controls. CIS controls are lacking this management layer.
If you compare both systems in a table the story gets clear:

The “red” areas require extra work to make it ISO27001 compliant.

And as always, if you have suggestions of feedback to improve this article, let me know, I’ll fix it on the fly.

Cybersecurity voor vrijeberoepen en KMO (Webinar bij VLAIO)

Afgelopen vrijdag 21 februari, organiseerde Agentschap Innoveren & Ondernemen een praktisch webinar over Cybersecurity.

We toonden een vernieuwende aanpak die de zelfredzaamheid en veerkracht bij KMO’s inzake cybersecurity helpt vergroten.

Cybersecurity wordt beschouwd als één van de grootste bekommernissen in het huidige ondernemerschap. De veiligheid van (klanten)gegevens is een topprioriteit en een beleid hieromtrent uitwerken is noodzakelijk. Als adviseur zult u wel vaker de vraag krijgen van uw klanten over hoe ze hiermee aan de slag moeten gaan.

Hartelijk dank Melissa Gasthuys als gastvrouw en Eveline Borgermans voor de perfecte begeleiding en opname bij Agentschap Innoveren & Ondernemen

Hier de link naar de slides

De link naar de opname:

En je kan altijd nog even gaan kijken op cybervoorkmo.be voor meer tips en hints.

Note-to-self: 2019 …cost of a data breach…

Many InfoSec and data protection or privacy courses reference 3 authoritative yearly reports that show interesting numbers, statistics and trends about breaches year over year.

And these are extremely useful to talk about to your management…

Interesting to know they all have been updated for 2019.

1. Verizon DBIR

(The Verizon Data breach Investigations Report, DBIR)

https://enterprise.verizon.com/resources/reports/2019-data-breach-investigations-report.pdf (click the view only option)

2. IBM-Ponemon – Cost of a data breach report 2019

https://www.ibm.com/downloads/cas/ZBZLY7KL

(You can always use the official link and give away your privacy…at https://www.ibm.com/security/data-breach)

3. IAPP-EY Annual Governance Report 2019

(IAPP members get it for free)

Hint: the IAPP link below also shows reports of previous years.

https://iapp.org/resources/article/iapp-ey-annual-governance-report-2019/

V2018 also available from the EY website: https://assets.ey.com/content/dam/ey-sites/ey-com/en_gl/topics/financial-services/ey-iapp-ey-annual-privacy-gov-report-2018.pdf

Note-to-self: (e)ID kaart als waarborg?

Updates

Update 2020-09-08: Links bijgewerkt met info nieuwe website GBA BE.

Update 2020-05-29: link toegevoegd naar advies van GBA (Gegevensbeschermingsautoriteit), over het gebruik van de identiteitskaart als waarborg en ook over het nemen van fotokopies van identiteitskaart.

Waarborg?

Hoewel je het in privé omstandigheden waarschijnlijk wat minder zal tegenkomen, zullen heel wat professionele collega’s (en zeker consultants en/of security specialisten) de situatie wel herkennen dat je bij het bezoek aan een organisatie door de receptionist of bewaker gevraagd wordt om je identiteitskaart af te geven in ruil voor een (tijdelijke) toegangsbadge. Bij het inleveren van die badge krijg je dan nadien je identiteitskaart (aka eID) terug, normaalgezien.

Naar aanleiding van een aantal weerkerende discussies die ik afgelopen tijd met verschillende klanten en collega’s had, over het gebruik van de (elektronische) identiteitskaart als onderpand of waarborg, ben ik bij het opzoekings-/onderzoekswerk een aantal interessante bronnen en referenties tegengekomen.

Die zijn relatief makkelijk te vinden, ware het niet dat de links van de vroegere ‘privacy commission” (NL/FR) niet meer correct doorverwijzen naar de Belgische GBA , waardoor heel veel oude publieke referenties jammer genoeg niet doorverwezen worden, maar stranden op een onbeschikbare pagina.

Bovendien heeft de vernieuwde website van de Gegegevensbeschermingsautoriteit er nog een schep bovenop gedaan, dus er is nog even werk om dit in de artikels aan te passen.

[Update]

Referentie materiaal

GBA dossier eID

https://www.gegevensbeschermingsautoriteit.be/professioneel/thema-s/eid

Praktische toepassingen met eID

https://www.gegevensbeschermingsautoriteit.be/burger/thema-s/elektronische-identiteitskaart-eid/praktische-toepassingen,

Dit bespreekt het gebruik van eID als getrouwheidskaart, lezen gegevens, gebruik certificaten, …

Het voorleggen van eId aan overheid of privé bedrijven

https://www.gegevensbeschermingsautoriteit.be/burger/thema-s/elektronische-identiteitskaart-eid/eid-voorleggen

Gebruik van eID gegevens (rijksregisternummer, foto, vingerafdruk)

https://www.gegevensbeschermingsautoriteit.be/burger/thema-s/elektronische-identiteitskaart-eid/eid-uitlezen

Dus ik hoop dat onderstaande info alvast interessant is en nuttig om te delen, al is het maar als geheugensteun voor toekomstige discussies [of om bepaalde discussies aan de receptie vanaf nu meteen kort te sluiten 🙂 ].

Wetgeving

Eerst en vooral, focus ik hier op de BELGISCHE eID en de Belgische wetgeving. Voor de buitenlandse identiteitskaarten is er wat meer opzoekingswerk nodig en wellicht is de wetgeving daar anders of heeft andere nuances in de toepassing…

De basis over het gebruik van de eID en het RRN/SSN (Rijksregisternummer, Social Security Number), vind je terug bij FOD Binnenlandse zaken.

Uiteraard vind je daar alle details in de wetgeving, maar hier voldoet de FAQ over de eID. Die vindt je hier: http://www.ibz.rrn.fgov.be/nl/faq/identiteitsdocumenten/eid/

Eerst en vooral, moet je een duidelijk verschil tussen

  1. het overhandigen van de ID als waarborg en
  2. het tonen van een identiteitskaart, en
  3. het gebruik van de RRN/SSN

Als je in de FAQ de “Historiek” sectie overslaat, kom je meteen op de kern van de zaak, die aan de basis ligt van alle antwoorden op de kernvraag en de tweede vraag.

“Moet ik verplicht mijn identiteitskaart bij me hebben?”

“Het KB (koninklijk besluit) van 25 maart 2003 betreffende de identiteitskaarten bepaalt dat iedere Belg vanaf de leeftijd van 15 jaar, zijn identiteitskaart steeds bij zich moet hebben . “

Meer info: http://www.ejustice.just.fgov.be/eli/besluit/2003/03/25/2003000227/justel

De volgende vraag in de FAQ is ook uitermate interessant als we de oorspronkelijke vraag willen beantwoorden.

“Mag men bij het onthaal van een openbaar gebouw een identiteitskaart vragen en bijhouden?

/../. Dit is het geval bij elk verzoek van de politie, in het kader van haar wettelijke en reglementaire opdrachten, alsmede bij elke vraag naar certificaten en uittreksels door gemeentelijke of door andere openbare diensten.

Over het algemeen sluiten deze bepalingen de mogelijkheid niet uit om naar de identiteitskaart te vragen bij het onthaal van een gebouw dat tot de openbare of privésfeer behoort. Het spreekt voor zich dat voornoemde bepalingen niet toelaten dat het onthaalpersoneel, bijvoorbeeld, de identiteitskaart langer bijhouden dan nodig om kennis te nemen van de identiteit .

Wat de verplichting betreft om zijn identiteitskaart voor te leggen (zonder dat deze bijgehouden wordt), bepaalt het koninklijk besluit van 25 maart 2003 dat de identiteitskaart voorgelegd moet worden “als de houder het bewijs van zijn identiteit dient te leveren”, dit wil zeggen dat dit beoordeeld moet worden in functie van het algemene principe dat geldt voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer, namelijk dat het doel waarvoor de voorlegging van de kaart wordt geëist, wettig, bepaald en expliciet moet zijn. Het feit om zich te moeten verzekeren van de identiteit van de bezoekers in het licht van het eigendomsrecht en van de noodzaak om de veiligheid van een gebouw te verzekeren, lijkt aan deze criteria te voldoen . Het is echter niet gerechtvaardigd om de identiteitskaart bij te houden tijdens de duur van het bezoek . Het feit om aan een derde te vragen om zijn identiteitskaart voor te leggen, moet bepaald worden door een wet, een besluit of een intern reglement.”

Op de website van Agoria staat ook een goed artikel met meer praktische uitleg van deze situatie. (artikel dd 23 april 2015)

Bron: https://www.agoria.be/nl/Mag-een-onderneming-de-identiteitskaart-van-bezoekers-controleren

“Volgens het KB van KB van 25 maart 2003 betreffende de identiteitskaarten mag de identiteitskaart enkel door daartoe bevoegde personen en enkel in welbepaalde gevallen gecontroleerd worden.

In een onderneming mogen alleen bewakingsfirma’s waaraan de beveiliging van het bedrijf wordt uitbesteed of interne bewakingsdiensten voorlegging van identiteitsdocumenten vragen. Ze mogen deze documenten enkel laten voorleggen gedurende de tijd die nodig is om de identiteit te controleren bij toegang tot niet-publiek toegankelijke plaatsen.

Hoewel het opvragen van de identiteitskaart niet geregeld wordt door de privacywet, is voorzichtigheid geboden wanneer men de informatie op de identiteitskaart leest, kopieert en in een bestand opneemt. Dat is immers een “verwerking van persoonsgegevens”. In dat geval moet de privacywet dus worden nageleefd (informatieverplichting, recht op inzage, verbetering, …).”

En dan komen ze tot de kern van de zaak

“De noodzaak om een persoon te identificeren betekent niet dat een kopie moet worden gemaakt van de identiteitskaart. Een visuele controle van de identiteitskaart volstaat.

De commissie stelt vast dat in sommige gevallen aan personen wordt gevraagd hun identiteitskaart als waarborg af te geven (bijvoorbeeld gedurende de tijd waarin een audiogids wordt gehuurd voor het bezoek aan een tentoonstelling). Die praktijk is niet aanvaardbaar aangezien de houder van de identiteitskaart hierdoor zijn wettelijke verplichting om zijn identiteitskaart bij zich te hebben niet kan nakomen.”

Voor alle duidelijkheid, de paragraaf daaronder verwijst nog naar de oude links van de Privacy commissie :

“In afwachting van toekomstige koninklijke besluiten heeft de Privacycommissie in een themadossier ‘De elektronische identiteitskaart en onze privacy’ op haar website een aantal aanbevelingen geformuleerd. “

Dit moet zijn: https://www.gegevensbeschermingsautoriteit.be/eid

Agoria verwijst dus naar het artikel van de Belgische privacy commissie, correctie: tegenwoordig de GBA of gegevensbeschermingsautoriteit, die dit topic dus al eerder aangekaart heeft.

De gegevensbeschermingsautoriteit bespreekt het onderwerp hier: https://www.gegevensbeschermingsautoriteit.be/eid.

En ook op de thema pagina van eID: https://www.gegevensbeschermingsautoriteit.be/burger/thema-s/elektronische-identiteitskaart-eid

Wetgeving

In de vernieuwde versie (2020) van de thema pagina staat ook meer uitleg over het (juiste) gebruik van de eID (onder sectie Praktische toepassingen), en heel speciek het gebruik als waarborg (“+ Inhouding van uw identiteitskaart als waarborg”)

“Uw identiteitskaart kan niet als borg worden ingehouden. Deze praktijk is niet aanvaardbaar, omdat u hierdoor in gebreke blijft met uw wettelijke verplichting om uw identiteitskaart bij zich te dragen. Deze praktijk brengt ook risico’s van identiteitsdiefstal met zich mee.

Het nemen van een kopie van uw identiteitskaart levert in deze omstandigheden ook problemen op met betrekking tot de verenigbaarheid met de AVG. Indien nodig kan alleen uw identificatie worden uitgevoerd door u te vragen uw identiteitskaart te tonen en alleen de relevante gegevens te noteren, namelijk uw naam, voornaam en het nummer van uw identiteitskaart.”

Die wijkt uiteraard niet af van de Belgische wetgeving op de identiteitskaart, maar ze voegen er wel nog een aantal interessante voorbeelden aan toe, in het licht van privacy en data protection…

” Enkele voorbeelden van wat mag en niet mag:

  • een videotheekuitbater mag je identiteitskaart vragen wanneer je een dvd huurt. Stel dat iemand de dvd niet terugbrengt, dan kan hij die persoon contacteren;
  • wanneer je een verblijf in een hotel boekt, is de uitbater wettelijk verplicht om je te identificeren;
  • bij een bezoek aan een tentoonstelling moet je soms je identiteitskaart afgeven als waarborg voor de audiogids. Dit is onaanvaardbaar: niet alleen moet je je identiteitskaart op elk moment bij je hebben (ook tijdens je bezoek aan de tentoonstelling), maar je loopt ook nog eens het risico dat je elektronische handtekening en je pincode gestolen worden;”

Dus in het kort, de conclusie over het gebruik van de eID als waarborg is daarmee: nee, niet toegelaten.

Trouwens, ter info: als je de GBA website doorzoekt op ‘eid’ krijg je nog een hele hoop extra informatie, met bespreking van praktische situaties.

Zoek even op: https://www.gegevensbeschermingsautoriteit.be/search/site/eid

Het laatste voorbeeld dat de GBA in het voorgenoemde artikel geeft, verwijst naar een ander interessant onderwerp: het gebruik van het RRN/SSN nummer…

“Het rijksregisternummer dat op elke eID staat, mag enkel verwerkt worden als de verantwoordelijke voor de gegevensverwerking daartoe gemachtigd is door het Sectoraal comité van het Rijksregister. Meer informatie hierover is beschikbaar op de specifieke pagina over de machtigingsprocedure bij het Sectoraal comité van het Rijksregister . In het algemeen geldt wel dat een verantwoordelijke die geen taak van openbaar belang heeft, het rijksregisternummer niet zal mogen gebruiken”

De uitleg over de machtigingen staan nu op de website van IBZ

Waarmee we belanden bij het gebruik van het RRN (Rijksregisternummer) or “SSN (social security number)” in het Engels.

Dit is een onderwerp op zichzelf en het is niet m’n bedoeling de details te bespreken. Te meer ook omdat GDPR belangrijke bepalingen bevat hierover.

Kort door de bocht, in essentie (*):

“Het verwerken van het rijksregisternummer is bij wet verboden.”

… tenzij machtiging, volgens de wet (http://www.ejustice.just.fgov.be/eli/wet/2003/03/25/2003000234/justel):

  • “Het identificatienummer van het Rijksregister mag niet worden gebruikt zonder machtiging of
  • voor andere doeleinden dan die waarvoor die machtiging is verleend.”

En die machtigingen zijn onderworpen aan strikte regels en worden niet zomaar toegekend. Wat dus enige inventiviteit vergt om dit op te lossen in het operationeel gebruik voor identity and access management, IT Security of data protection voor burgers.

Meer info (*) kan je in dit interessant artikel (dd 26 feb 2018) vinden: https://gdpr.wolterskluwer.be/nl/nieuws/rijksregisternummer-en-privacy/.

Overzicht Referenties

Wetgeving

eID

bij GBA

Privacy:

Rijksregisternummer:

En ook:

That alphabet of Security starts with I of “Identity”

It’s an understatement to say security is moving fast, it’s changing very rapidly and the pressure to keep up with it, increases too.

From various angles, people in IT (as in Information Technology), are under fire to keep the infrastructure secure. Cloud is getting mature, new features pop up every week.
It’s almost a contradiction, but also legislation is catching up to close the holes regarding the protection of people’s security and privacy.

In many cases, the first reaction of customers, management, ITPros, Developers, DevOps,… is to look for the ultimate and ideal tool that will help to plug the security hole.

But if you only focus on the tooling, you’ll discover rather sooner than later, it is not sufficient to get your security watertight.
One of the basic reasons is that tools can’t be implemented properly without involving people and processes. I don’t need to explain the PPT (people-proces-technology) or PPP (people-proces-products) triade, right?

Lots of security management approaches and certifications handle this triad (ISO27001, CISSP, … I’ll cover that another time.

(credits: smart picture of ITGovernance.co.uk)

Rather than diving into the search for a tool, you better take a step back and consider first.

What’s the primary function of security?
Protecting an item that you want to keep (safe), right?

[The reason (“why”) for keeping it safe = the CIA triad, Confidentiality, Integrity and Availability]

When you think about the processes (“how”) to secure  an asset (anything that is worth securing), there are 3 basics actions you need to define

  • authorization: what you can do with the asset (the CRUD stuff, create/read/update/delete)
  • identification: who needs the authorization?
  • authentication: the method to proof your identity (using passwords, passes, cards, 2FA, MFA, …)

This is essentially the foundation of my credo “no security without identity”

Just by interpreting the basic components of security, you directly hit the “PROCESS” part of the PPT triad.
Now, here’s were most technical people get into trouble… not knowing how to put this in practice.

But let me ask you a simple question: within the normal, usual businesses or companies, where does the identity process typically start?
Yes, correct, HR (Human Resources)

The second question: can you name at least 2 typical high-level HR processes (for people).
Answer: something like “hire” and “fire”, or synonyms like “onboarding/off-boarding”, “termination”, “end-of-life” (but that sounds pretty dramatic when talking about people…).

These 2 events announce the beginning and the end of a lifecycle, the identity lifecycle.
And to make it complete, you also need to define the life-in-between as people change over time.

BTW, just a small side step here: this does not apply to humans only, but any other asset in your environment has pretty much the same cycle and it does not matter if it’s considered “IT” or not… computer, certificates, smart cards, disks, tapes, … but also cars, documents, …

This idea to consider the lifecycle as universal, is a great approach to explain the “identity lifecycle” to non-techies that get involved in the identity lifecycle processes.

This is the common ground you can use to talk to HR people, business managers, Executive level, …

Now, if you look on the internet for pictures on identity lifecycle management, you’re smashed with a lot of complex schemas…

google_identitylifecycle

Many of results are variations of 3 essential processes

hire-change-fire1

Depending on your background you might name them differently, like:

1AA.png

For the sake of simplicity, when teaching IDM and security workshops I usually only keep the keywords “Hire”, “Change” and “Fire”.
Short and easy to remember for most people.

For your understanding, the circle approach  would assume you start over again after the “Fire” block, but that’s not always the case. The cycle might stop.
So, the approach below is easier to visualize for most people.

Clockwise:

  1. Starting the cycle at (1),
  2. updating the identity at (2),
  3. exiting the cycle at (3)

hire-change-fire2

As I mentioned, earlier, virtually any IT or asset related proces is basically working like this.

Now, let’s take it a step further… How does identity management control security?

A first thing to consider is the typical length of the hire-change-fire modules.

How many tasks/steps does it usually take to complete each of the 3 steps?
Keep the asset in mind and keep it simple…

Typical actions in a hire process:

  • signing contract
  • getting an network/AD account
  • getting an email address
  • getting building access
  • IT stuff (laptop, …)
  • …

Pretty straight forward…
How much time would it take, in simple cases to start working?  Hours if not days.

What about the change process? For example, you get promotion to team lead or head of department…

  • hand over your tasks to peers
  • get ramped up on new job
  • in some cases, there is segregation of duties, getting rid of existing rights permissions
  •  getting access to new environment
  • changing communications channels (notifications to stakeholders of change)
  • …

In reality, this usually takes a few weeks.

And what are the typical things your consider for the “fire” process?

  • informing stakeholders/customers
  • disabling the account
  • changing password
  • lock account
  • removing access
  • extracting documentation form personal storage
  • move documents to manager or team
  • handing over ownership
  • knowledge transfer
  • data backup/archiving
  • cleaning the mailbox
  • deleting the account (* not always allowed for various reasons)
  • sending legal / tax documents
  • and more…

As you can understand, this entire termination process might take months… In many situations the termination process must be executed in different steps, like:

  • Disabling the account till x+30 days (for example, revert in case the person gets a renewal)
  • Removing access on x+60 days
  • Kill mailbox on X+90
  • Remove the account on X+1y (or even: never)

In some cases accounts must be kept for legal reasons or tracking/cybersecurity reasons…

The further you go in the lifecycle, you need to combine more tasks, and tasks or decisions get more complex.

Overall you can distinguish 2 properties of these processes: duration and complexity. Both go up.

complexity

procesduration

Now, when considering security, why is this important?
Instead of discussing the impact of successful processes, it’s easier to find out what happens if it fails.

WHAT IF… (the process fails)??

Let’s run through the cycle again….

What if the “Hire” process fails?

  • you can’t access the building
  • you do not get an account
  • you can’t logon
  • you can’t access documents
  • …

Basically, on your first (few) day(s) you can’t work. Sorry!
But what’s the balance for security: just great, because the risk is nearly 0, except for a bad start and a bit of reputation damage..
At the end: you can’t do any harm, essentially.

In case of the “change” process, a larger part of the tasks and operations will impact the security posture.

When your “change” process fails,  for example

  • you can still access your old documents
  • you get more access (eg collecting access of your old and new role)
  • you start collection sensitive accesses over time
  • managers don’t know
  • user profiles get copied from existing colleagues in the same team (no ‘reset’ or the permissions before the new ones are assigned)
  • …

So for this second piece of the circle, the impact might be significant, over time.

But for the “end-of-life” the story is completely different, a failing “deprovisioning” scenario has major impact on the business and IT process

  • accounts stay active
  • accounts not being disabled
  • access not removed
  • active accounts not detected
  • account with highly privileged access still active
  • accounts being deleted too soon
  • unauthorized users that have access to critical resources
  • hackers go undetected for a long time, using sleeping accounts
  • hardware not returned,
  • data stolen,
  • over-use of budgets to software licenses that are not revoked
  • access badges allow unauthorized access to your building and environment
  • failure to ‘deprovision’ old hard disks properly expose your company data to interested (unauthorized) parties…
  • …,

It’s clear that a failing deprovisioning/end-of-life process has major impact on your enterprise security.

risk.png

And hackers or disgruntled employees like that.

Of course you can imagine the benefits of an efficient and effective end-of-life process. It’s the opposite.

Does that require you implement an automated identity management?
No.

That’s where ISO27001 and eg GDPR surprises a lot of people.

Once you’ve got the basic processes in place you can discuss tooling, not the other way around.

questforsecurity

You have
no security without managing your identity.

you want
no identity without security.

Did I mention  that I’ll be presenting more of this fun stuff on TechoRama 2017.
Check it out here: http://sched.co/9M94

I’m very proud to present a session on the ABC of identity: Maximizing security with 10 simple processes.

 

Note-to-self: Internet, privacy and copyright (blogs, #TNWIKI, …)

While working on TechNet Wiki Governance, I stumbled into some useful links.

Saving it to my external memory for quick reference: